Podstawowym wyborem stojącym przed firmą zlecającą opracowanie oprogramowania jest decyzja dotycząca najlepszego modelu współpracy. Dzięki znacznemu zróżnicowaniu pomiędzy najczęściej stosowanymi w projektach IT modelami współpracy, tj. Fixed Price oraz Time & Material można odpowiednio dopasować budżet i harmonogram prac do specyfiki realizowanego projektu.
Decyzja o tym, jaki model rozliczania wybierzemy ma kluczowe znaczenie nie tylko w aspekcie finansowym, ale także wpływa na budowanie pozytywnych i długotrwałych relacji biznesowych pomiędzy software housem a Klientem.
W tym artykule omówimy różnice między tymi modelami, korzyści dla Klienta w zależności od rodzaju projektu oraz czynniki, które trzeba wziąć pod uwagę decydując się na jeden z modeli rozliczenia.
Charakterystyka modelu rozliczeń Fixed Price we współpracy z software housem
Rozliczenie w modelu Fixed Price opiera się na ustaleniu z góry ceny za wykonanie projektu lub jego części. Najczęściej jest on stosowany w sytuacji, gdy zleceniodawca jest w stanie określić, jak dokładnie powinien wyglądać tworzony produkt. Wymaga to przygotowania dokładnej specyfikacji funkcjonalnej oraz wymagań biznesowych, oraz ściśle określonego harmonogramu, dzięki czemu łatwiejsze jest określenie budżetu projektu.
![specyfika modelu rozliczeń Fixed Price w projektach IT](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2022/12/Cechy-charakterystyczne-modelu-rozliczen-Fixed-Price-1024x512.png)
Najważniejsze cechy modelu rozliczeń Fixed Price z perspektywy Klienta:
- Projekty realizowane w modelu Fixed Price są łatwiejsze w zarządzaniu dla Klienta, ponieważ nie wymagają od niego ciągłego zaangażowania, a w wielu przypadkach jedynie kontrolowania i rozliczania efektów prac dostawcy oprogramowania.
- Rozliczanie projektu w tym modelu wymaga jak najdokładniejszego oszacowania zakresu prac, aby uniknąć sytuacji, w której software house opracuje zbyt niską lub wysoką wycenę, nie mogąc dość precyzyjnie oszacować wszystkich kosztów.
- Znając budżet projektu, Klient może z odpowiednim wyprzedzeniem planować wydatki. Ma to kluczowe znaczenie w przypadku projektów, w których budżet jest stały lub ograniczony.
- Każda modyfikacja zakresu projektu w trakcie trwania prac pociąga za sobą konieczność zmiany umowy i aktualizację wcześniejszej wyceny.
- Aby odpowiednio określić swoje wymagania co do zamawianego rozwiązania, Klient musi posiadać specjalistyczną wiedzę dotyczącą tworzenia produktów cyfrowych bądź skorzystać z usług konsultantów, którzy pomogą w przygotowaniu odpowiedniej specyfikacji.
Z takiej specyfiki modelu rozliczenia Fixed Price wynikają dla Klienta konkretne wady i zalety, które warto wziąć pod uwagę:
Zalety modelu Fixed Price | Wady modelu Fixed Price |
budżet określony przed rozpoczęciem prac | mniejsza elastyczność procesu tworzenia oprogramowania |
ściśle określony harmonogram pozwalający na planowanie wydatków | niewielu dostawców chce rozliczać się w modelu Fixed Price przy dłuższych, złożonych projektach, co może utrudnić znalezienie odpowiedniego partnera |
brak konieczności ciągłego monitorowania prac, jeśli Klient tego nie potrzebuje | konieczność dostarczenia dokładnych wytycznych przed rozpoczęciem prac nad projektem |
Klient od początku wie, jaki produkt otrzyma w oparciu o swoje wymagania | jeśli wymagania będą niewłaściwie określone, oprogramowanie może nie spełniać oczekiwań Klienta |
![rozliczenie w modelu Time & Material wady i zalety](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2022/12/Zalety-i-wady-modelu-Time-Material-1024x512.png)
Jeśli masz problem z oceną, który z modeli będzie najbardziej optymalny w Twoim przypadku, zachęcamy do kontaktu z naszymi doradcami, którzy doradzą Ci najbardziej optymalne rozwiązanie.
![SOFTIQ oferta darmowa konsultacja](https://softiq.io/wp-content/uploads/2023/03/CTA-do-bloga-1.png)
W zależności od specyfiki Klienta oraz projektu przytoczone przez nas wady i zalety modelu Fixed Price będą mieć różne znaczenie. Dla przykładu, możliwość określenia dokładnego budżetu przed rozpoczęciem współpracy będzie mieć kluczową wagę dla podmiotów z sektora publicznego, podczas gdy firmy działające w innych branżach mogą pozwolić sobie w tym aspekcie na większą elastyczność. Dzięki temu poszukując dostawców oprogramowania mogą rozważyć również nawiązanie współpracy z software housem w oparciu o model Time & Material.
![rozliczenie w modelu Fixed Price wady i zalety](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2022/12/Zalety-i-wady-modelu-Fixed-Price-1-1024x512.png)
Charakterystyka modelu rozliczeń Time & Material w projektach IT
W przypadku tego modelu rozliczenia Klient ponosi koszy czasu pracy zespołu oraz dodatkowych zasobów, niezbędnych do budowy oprogramowania. Ponieważ do rozpoczęcia współpracy z software housem nie jest niezbędna pełna specyfikacja projektu, model Time & Material jest często wybierany przez Klientów, którzy z różnych powodów nie mogą tak wcześnie określić, jaki ma być końcowy wygląd i wszystkie funkcjonalności zamawianego oprogramowania. Przed rozpoczęciem prac Klient zna szacunkowy koszt projektu, a cena końcowa może się zmienić, w zależności od tego jak w trakcie prac będzie zmieniać się ich zakres.
![specyfika modelu rozliczeń Time & Material w projektach IT](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2022/12/Cechy-charakterystyczne-modelu-rozliczen-Time-Material-1-1024x512.png)
Najważniejsze cechy modelu rozliczeń Time & Material z perspektywy Klienta:
- Projekty realizowane w modelu Time & Material wymagają aktywnego zaangażowania Klienta w trakcie całego procesu, nie tylko w zakresie niezbędnym do najlepszego zaplanowania ostatecznych funkcjonalności produktu, ale przede wszystkim w celu oceny efektów prac w ramach każdego ze zrealizowanych okresów rozliczeniowych.
- Proces tworzenia oprogramowania w modelu Time & Material jest bardzo elastyczny, a sposób rozliczenia pozwala na bieżące modyfikowanie zakresu prac i wdrażanie nowych funkcjonalności. Wpływa to na koszt projektu oraz czas jego realizacji, ale nie wymaga zmian w wiążących Klienta i software house porozumieniach.
- Możliwość uniknięcia konieczności określenia pełnego zakresu prac w ramach projektu na początku pozwala na szybsze jego rozpoczęcie, co może mieć znaczenie dla niektórych Klientów.
- Model Time & Material pozwala na dynamiczne zarządzanie budżetem projektu i dostosowanie bieżących wydatków do możliwości Klienta.
- Duża elastyczność może stanowić ryzyko, w sytuacji, gdy w zespole Klienta brakuje osoby mogącej zweryfikować jakie modyfikacje i funkcje są tak naprawdę zbędne, ponieważ nie przełożą się na efekty biznesowe. W takiej sytuacji rzetelny software house będzie nieocenionym wsparciem, służąc radą, a nie jedynie dodając nowe zadania do listy.
Analizując charakterystykę modelu rozliczeń Time & Material można wskazać jego główne wady i zalety, istotne z perspektywy Klienta:
Zalety modelu Time & Material | Wady modelu Time & Material |
możliwość szybkiego rozpoczęcia współpracy, bez konieczności opracowania szczegółowej specyfikacji | wymaga dużego zaangażowania ze strony Klienta i kompetencji pozwalających na ocenę dostarczonych efektów |
dynamiczne planowanie budżetu w zależności od aktualnej sytuacji zamawiającego | rozpoczęcie prac w oparciu o ramową wycenę utrudnia zaplanowanie budżetu w dłuższym okresie i może skutkować wyższym kosztem końcowym, wynikającym z decyzji podjętych w trakcie prac |
duża elastyczność w dodawaniu nowych funkcji w trakcie prac oraz bieżące reagowanie na nieprzewidziane zmiany | niepewność co do terminu zakończenia projektu, uzależnionego od zmieniającego się zakresu prac |
możliwość ciągłego monitorowania postępu prac i przekazywania uwag na bieżąco |
Tak, jak w przypadku wad i zalet modelu Fixed Price, tak samo w rozliczeniu Time & Material to, co dla jednego Klienta będzie dyskwalifikowało software house rozliczający się z faktycznego czasu pracy, dla innego zamawiającego może mieć dużo mniejsze znaczenie.
![rozliczenie w modelu Time & Material wady i zalety](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2022/12/Zalety-i-wady-modelu-Time-Material-1024x512.png)
Jeśli masz problem z oceną, który z modeli będzie najbardziej optymalny w Twoim przypadku, zachęcamy do kontaktu z naszymi doradcami, którzy doradzą Ci najbardziej optymalne rozwiązanie.
![SOFTIQ oferta darmowa konsultacja](https://softiq.io/wp-content/uploads/2023/03/CTA-do-bloga-1.png)
Szczegółowe porównanie modeli rozliczeń Fixed Price oraz Time & Material
Jedną z cech procesu tworzenia oprogramowania jest brak możliwości przewidzenia i zaplanowania wszystkich zmiennych. W grę wchodzi tak wiele czynników, zarówno po stronie Klienta, jak też software house, iż nie ma jednego, uniwersalnego modelu rozliczeń, który pasowałby do każdego projektu.
Samo wymienienie najczęściej przytaczanych zalet i wad rozliczeń w modelach Fixed Price oraz Time & Material to za mało, aby określić który z nich będzie najbardziej optymalny dla Twojego projektu.
W tym pomocne może okazać się szczegółowe porównanie obu modeli współpracy, które przygotowaliśmy w oparciu o nasze doświadczenia:
Model Fixed Price | Model Time & Material | |
Specyfikacja wymagań oprogramowania | Niezbędna do rozpoczęcia prac, nie powinna zmieniać się w trakcie trwania projektu ponieważ | Może powstawać w miarę prac nad oprogramowaniem, nie jest niezmienna i ewoluuje wraz z rozwojem projektu. |
Koszt opracowania oprogramowania | Określony na podstawie zamkniętej specyfikacji, nie może wzrosnąć w czasie trwania projektu poza ściśle określonymi przypadkami, wyszczególnionymi w umowie. | Nie jest precyzyjnie określony na początku projektu, zmienia się w zależności od nakładu pracy koniecznego na każdym z etapów. Może przekroczyć zakładane ramy w przypadku, gdy końcowy produkt znacząco odbiega funkcjonalnością i stopniem skomplikowania od wstępnych założeń. |
Ramy czasowe projektu | Ściśle określone w umowie, zarówno w ujęciu całościowym, jak też w przypadku podziału prac na etapy. Są wiążące i nie podlegają przesunięciom bez akceptacji obu stron i zmiany umowy. | Określone szacunkowo, ostatecznie są uzależnione od kierunku rozwoju projektu. Prace są podzielone na okresy rozliczeniowe, których długość jest ustalana indywidualnie pomiędzy dostawcą a Klientem. |
Wielkość projektu | Każda, z zastrzeżeniem, iż przy średnich i dużych projektach trudniej jest znaleźć doświadczony software house potrafiący odpowiednio oszacować margines ryzyka, bez przeszacowania budżetu. | Każda. |
Rozpoczęcie prac | Opóźnione, uzależnione od zebrania wszystkich informacji i opracowania dokładnej specyfikacji. | Natychmiastowe, dzięki możliwości określenia zakresu prac w trakcie realizacji projektu. |
Rodzaj koniecznego zaangażowania Klienta w trakcie projektu | Klient jest zaangażowany w realizację projektu poprzez doszczegółowienie wymagań oraz odbiory bieżące zrealizowanych prac, nie musi jednak posiadać wiedzy o metodyce prac i priorytetyzacji zadań. | Wysoki. Klient aktywnie uczestniczy w pracach, zarówno akceptując zrealizowany w poszczególnych iteracjach zakres, jak też decydując o zakresie prac na kolejnych etapach. Musi przy tym posiadać wiedzę na temat procesu wytwórczego oraz priorytetyzacji zadań. |
Możliwość wprowadzania zmian w projekcie | Ograniczona. Każda zmiana wiąże się z koniecznością konsultacji po obu stronach, opracowaniem nowej wyceny i zmianą umowy. | Wysoka. Klient może zdecydować się na duże zmiany praktycznie na każdym etapie, a jedynym ograniczeniem są koszty pracy, które jest skłonny zaakceptować. |
Podsumowanie
Poszukując dostawcy oprogramowania i analizując otrzymane oferty powinniśmy skupić się na tych firmach, które są skłonne dostosować model rozliczenia projektu do specyfiki zamawiającego. Często w czasie konsultacji z naszymi Klientami słyszymy, iż wielu dostawców nie jest nawet skłonnych rozważyć rozliczenia projektu w modelu Fixed Price, proponując współpracę jedynie w rozliczeniu opartym o Time & Material. O ile w przypadku niektórych projektów może to być faktycznie najkorzystniejszy model rozliczenia, to nie jest on z pewnością uniwersalny i przy niektórych branżach lub typach oprogramowania nie jest optymalny z punktu widzenia Klienta.
Jedną z przyczyn takiego faworyzowania przez software house modelu rozliczeń Time & Material jest, szczególnie w przypadku dużych projektów, brak doświadczenia w optymalnym szacowaniu marginesu ryzyka. W efekcie budżet projektu może być zbyt niski, aby zabezpieczyć dostawcę w przypadku nieoczekiwanych komplikacji bądź zbyt wysoki z punktu widzenia Klienta, kiedy margines błędu jest przeszacowany.
Z tego właśnie powodu powszechne jest przekonanie, iż w przypadku rozliczenia Fixed Price Klient nie otrzymuje najniższej możliwej ceny, podczas gdy w rzeczywistości mniejsza kontrola nad budżetem w modelu Time & Material może skutkować znacznie wyższym kosztem końcowym projektu.
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w realizacji projektów zarówno w modelu Fixed Price, jak i Time & Material, niezależnie od ich wielkości, jako jeden z nielicznych dostawców jesteśmy w stanie zagwarantować Klientowi, iż zaproponowany przez nas sposób rozliczenia będzie najbardziej optymalny z punktu widzenia specyfiki projektu.
Jest to możliwe dzięki naszemu zaangażowaniu jako partner wspierający projekt, a nie tylko wykonawca. Do każdego zlecenia podchodzimy indywidualnie, dbając o dokładne poznanie specyfiki działalności Klienta, dogłębną analizę jego potrzeb i ograniczeń oraz zrozumienie celów biznesowych. Dzięki tej wiedzy jesteśmy w stanie zaproponować najkorzystniejszy w danej sytuacji model rozliczenia projektu.
Skontaktuj się z naszymi doradcami, aby dowiedzieć się, jaki rodzaj rozliczenia będzie najlepszy dla Twojego projektu.
![SOFTIQ oferta darmowa konsultacja](https://softiq.io/wp-content/uploads/2023/03/CTA-do-bloga-1.png)
Zapraszamy do lektury naszych artykułów
oraz pobrania przydatnych materiałów!
![](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2023/07/7-1024x1024.png)
![](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2023/03/Insta_PL-1-1-1024x1024.png)
![](https://softiq.pl/wp-content/uploads/2023/03/softiq_dedykowaneoprogramowanie_fb-1-1024x1024.png)
Najlepsze praktyki i Case Studies SOFTIQ zebrane w
e-booku! Pobierz już teraz.
Poznaj zalety i wady staff augmentation i dowiedz się, ile możesz zaoszczędzić dzięki outsourcingowi specjalistów.
Dowiedz się, jakie są główne różnice między dostępnymi w sprzedaży systemami a oprogramowaniem dedykowanym.
This post is also available in:
English (Angielski)